Alay Nedir
Osmanlılarda askeri ve sivil merasimin tertip ve nizamına, tabur ile liva arasındaki askeri bir kıtaya verilen ad.

Alay-ı hümayun: Osmanlı padişahlarının sefere giderken, seferden dönerken veya sefere giden, seferden dönen orduyu uğurlarken ve karşılarken, saraydan Davudpaşa’ya kadar tertip edilen alay.

Mevlut alayı: Mevlid-i nebevi sebebiyle padişahın mevlut dinlemek üzere, merasimle önce Sultanahmed Camii’ne sonraları diğer camilere gitmesi ve aynı merasimle Saray’a dönüşünde yapılan olay.

Valde alayı: Tahta yeni çıkan Osmanlı padişahının eski saraydaki (Üniversitenin bulunduğu yerde) valdesini yeni saraya (Topkapı Sarayı) getirmesi sebebiyle yapılan alay.

Sürre alayı: Mekke ve Medine halkına Osmanlı Devleti tarafından gönderilen para ve hediye sebebiyle Saray avlusunda yapılan merasim.

Kılıç alayı: Tahta yeni çıkan padişahın cülusundan bir süre sonra, bazen deniz yolu ile gidip karadan, bazen karadan gidip deniz yolu ile dönmek suretiyle, kılıç kuşanmak için Eyüp’de, Halid b. Zeyd Ebu el-Ensari’nin türbesine yapılan alay.

Bayram alayları: Osmanlı padişahının, bayram namazını kılmak üzere Ramazan ve Kurban bayramlarının birinci günleri camiye gidip dönmesi merasimi.

Alay Çavuşu
1.Padişahın bir yere gidişinde, önünden gidip yol açan divan-ı hümayun çavuşları.

2.0rduda askeri, emir ve kumandadan haberdar eden çavuşlar.

Alaylı: Mektepli olmayıp kıtada erlikten yetişen ve bazen okuma-yazması bile olmayan subay.

Alay beyi: Herhangi bir eyalet veya vilayetteki tımarlı sipahilerden bir kısmının büyük amiri. Terfi edenler sancakbeyi olurdu. Her eyalette, o eyaletin büyüklüğüne veya küçüklüğüne göre çeşitli alay beyleri vardı.

Alay köşkü: Osmanlı padişahlarının gerek ordu alayını ve gerek diğer alayları seyretmek için yaptırdıkları köşk.

Topkapı Sarayı’nın Soğuk Çeşme tarafındaki köşesinde bulunan Alay Köşkü, III. Murad zamanında yapılmıştır (XVI. yüzyıl sonları). Köşk XIX. yüzyılda tamir görmüştür.